Zum Hauptinhalt springen

De Eerste Weltkrieg

As de Eerste Weltkrieg utbrook, weren de düütschen Behöörden dor nich op instellt. Al na en poor Maanden hett man markt, dat de Minschen in Düütschland nich noog versorgt warrn kunnen. De Buern un de Landarbeiders müssen in den Krieg, de Hölpers för de Oornt bleven weg un de Allieerten blockeren de See. Un denn kreeg man keen Nährmiddel mehr ut Länner as Rumänien, de stünnen nu op de Siet vun de Kriegsgegners.

Bet 1916 güngen in’t Düütsche Riek de Nährmiddel um dat Halve torüch. Man harr dat vörher nich torechtkregen, dat man de Levensmiddel zentral verdelen kunn. So müssen de Kommunen dat sülven organiseren. In Glückstadt informeer man de Lüüd in’n Februar 1915 in en Veranstalten, woans dat gahn kunn. Dat Motto in den Saal vun dat Lokal „Franscher Garten“ weer „Lebensmittelverwertung und Hausfrauenpflichten während des Krieges“. Man sloog dor vör, wenn dat nich mehr soveel Koorn geven schull, Koken, Beer un Branntwien wegtolaten. Un wenn man nich soveel Veeh harr, schull man privaat op Hasen un wille Vagels jagen. Dat wies, wo naiv de Lüüd sik dat vörstellen, gegen de Hungerkrise antogahn.

Dat de Kreis Steenborg veel Landweertschop harr(agrarische Prägung des Kreises Steinburg), kunn dat Leegste för en Tietlang afwennen. Man in de gröttern Öörd geev dat bald en groten Mangel, un de Priesen för Levensmiddel vun den Swarten Markt stegen düchtig.

In‘n Januor 1917 keem dat dorüm ok in Steenborg dorto, dat de Lüüd op de Straat güngen, dat wöör gau mehr un mehr. In Glückstadt, Itzhoe un Lägerdörp plünner man Bäckerien un Geschäften. Dat full op, dat vele Fruens dorbi weren. De Staatsmacht wüss sik keen Hölp bi düt Drieven. Ok Lüüd, de to de Garnison vun dat Lockstedter Lager hören deen, weren bi dat Plünnern dorbi.


Dat Vertruen in de Lüüd vun baven güng mehr un mehr torüch. Man maak de Kriegsweertschop ümmer zentraler un kreeg aver de dramaatschen Problemen mit dat Versorgen nich op de Reeg. As Anfang November 1918 de Kieler Matrosenopstand utbrook, kreeg de gau dat ganze Land tofaten un weer in en ganz poor Daag de Novemberrevolutschoon (Novemberrevolution) vun’t ganze Riek. Allgemeen weren all untofreden, dat weer so, as wenn en Brand gau in Gang keem. As överall, wo Kieler Matrosen opdükern, hiss man ok in’n Kreis Steenborg de roden Fahnen un grünn Arbeider- un Suldatenrööd. Al an’n 6. November güngen de Suldaten in’t Lockstedter Lager bi den Opstand mit. In Itzhoe organiseer man in Hast en Wedderstand gegen de Revolutschoon. De brook gau tosamen: En poor Dutz Matrosen weren mit de Bahn ut Wilster eenfach in den Bahnhoff fohrt, de nich afsekert weer. Se nehmen de Kaseern in. An’n 7. November harrn de Opstännschen meist den ganzen Kreis Steenborg ünner ehr Kuntroll. An’n 9. November 1918 müss Kaiser Wilhelm II. afdanken un Düütschland woor en Republik.

Text: K.K.

Överdragen in't Plattdüütsche: M.E.

Umkreis

Verwendete Literatur

Freche, Julian: Der Kreis Steinburg, in: 150 Jahre Kreise in Schleswig-Holstein, hrsg. von Oliver Auge, Kiel 2017, S. 344-362.
Möller, Reimer: Eine Küstenregion im politisch-sozialen Umbruch (1860 - 1933). Die Folgen der Industrialisierung im Landkreis Steinburg (Elbe), Hamburg 2007.
Rackwitz, Martin: Kriegszeiten in Kiel. Alltag und Politik an der Heimatfront 1914/18, Kiel 2013.