Zum Hauptinhalt springen

De Kark vun Heiligenstedten

De Kark vun Heiligenstedten hett man as Borgkark 800 Meter in’n Süüdwesten vun de fränksche Borg Esesfeld üm 810/830 boot. Tosamen mit de Karken in Hamborg (Hamburg), Meldörp (Meldorf) un Schenfeld (Schenefeld) gellt se as karolingsche Oorkark un höört to de öllsten, de man in Noordelbingen grünnt hett. Dat is dat Rebeet vun den Westen vun Holsteen un vun Hamborg. Woans de Kark utsehn hett, dorto gifft dat keen Narichten, dat weer sachts en eenfache hölten Saalkark. 1070 harr Erzbischop Adalbert vun Bremen den Plaan, ut düt fröhe Karkenzentrum en Bischopssitt to maken. Nadem he storven weer, güng dat nich wieder vöran, de Minschen in de Elvrebeten in’n Noorden den christlichen Gloven to bringen. Eerst ünner Vizelin (üm 1090-1154), he weer af 1149 Bischop vun Ollenborg (Oldenburg) bo man wedder mehr Karken.

In düsse Tiet hett man sachts en eersten Steenbo maakt, dat hett man rutfunnen, as man in’n Süüden vun Oldendörp (Oldendorf) – so heet dat vundaag – graavt hett. In’t 14. Johrhunnert verlegg man de Kark op en Wurth direkt an de Stöör, wo se vundaag noch steiht. De Bo hett en lange Rechteck un is ut Granit un Backsteen, de Chor slütt sik flach an. In’n Westen steiht en beten höger de hölten Klockenstohl. De Karkenruum hett binnen in en flache Holtbalkendeek. Dat öllste Inventorstück, wat noch bleven is, is dat Triumphkrüüz mit de Figuren in Truer Maria un Johannes den Evangelisten ut de Johren üm 1500. Dor is dat Johr 1598 op angeven, do is dat Krüüz in den Chorruum nie opstellt woorn, tosamen mit den hölten Altoropsatz vun 1580. 1638 maak de Hamborger Geter M. H. Benninck (Levensdaten weet man nich) de Dööp ut Bronze. Dat Dööpbecken dreegt de veer Evangelisten. Teihn Johr later hett man tosamen mit de slichten Bänk de Holtkanzel maakt. De is düchtig smückt un hett en Schalldeckel. De Kanzelkorf is schöön maakt mit de Apostels as Halvreliefs ünner runne Bagens. 1913 hett man den Madonnenlüchter torechtmaakt, en Marienfigur mit Kind ut dat fröhe 15. Johrhunnert höört dorto, jüst so as dat Bild vun den kaiserlichen Aadler.

Text: K.H.

Överdragen in't Plattdüütsche: M.E.

Umkreis

Verwendete Literatur

Kunsttopographie Schleswig-Holstein, hg. von Hartwig Beseler, bearbeitete im Landesamt für Denkmalpflege Schleswig-Holstein und im Amt für Denkmalpflege der Hansestadt Lübeck, Neumünster 1969.

Georg Dehio Handbuch der Deutschen Kunstdenkmäler. Hamburg, Schleswig-Holstein, bearbeitet von Johannes Habich, Christoph Timm und Lutz Wilde, Berlin/München 2009.