Zum Hauptinhalt springen

Stapelrecht

In Willingraad bi Niemünster kümmt de Stöör ut de Eer un langt denn in Sarlhusen in dat Steenborger Kreisrebeet vun vundaag an. Se löppt dorna dörch Kellinghusen un Itzehoe un münnt denn bi Borsfleth un Wewelsfleth in de Elv. Wieldat man op de Stöör mit en Schipp goot bet deep in den middelholsteenschen Ruum kamen kunn, harr de Stöör för den Verkehr vun Woren in’t late Middelöller en grote Bedüden. Besünners de Oort Itzhoe – de harr 1238 dat lübsche Recht kregen un weer nu en Stadt – harr wat dorvun, dat dat an de Stöör leeg, de Stöör spenn Leven. De beiden Holsteener Grafen Johann I. un Gerhard I. geven de Siedelsteed in dat Johr 1260 dat Privileg vun’t Stapelrecht. All Schipperslüüd, de de Stöör hooch fohren deen, müssen af denn ehr Woren an Bord in Itzhoe to’n Kopen anbeden. Wiederfohren dorven se eerst denn, wenn de Konsulen/Raatsherren ut de Stadt Ja dorto seggt harrn. In de Tiet dorna kreeg man dat ok torecht, düt Recht un ok de Plicht bi dat Daalföhren op de Stöör dörtosetten. So bo man de Macht in de Weertschop noch mehr ut.

Mit düssen Achtergrund kunn man dat verstahn, worüm de Gemeenden Kremp un Wilster – se woorn an’t Enn vun dat 13. Johrhunnert Städer – en egen Weg versöchen. Se legen an Auen, de in de Stöör rinlepen. Ümmer wedder un mitünner mit Oorkunnen, de namaakt weren, wullen se ut dat Bestimmen vun de rieke Swester Itzhoe rutkamen un sülven stark warrn. Man Itzhoe kuntrolleer wiederhen Koorn- un Holthannel un bleev dat Door na Hamborg un ok na Holsteen, keeneen kunn dor wat gegen seggen. Denn kemen meist söss Johrhunnerten mit bannig veel Im- un Export, mit veel Striet vun verscheden Försten in de Region un ok mit Piraten, de överall togang weren. Eerst 1846 weer dat vun Amts wegen to Enn mit dat Privileg vun dat Itzhoer Stapelrecht.

Text: J.O.

Överdragen in't Plattdüütsche: M.E.

Umkreis

Verwendete Literatur

Jan Ocker, Die Stör im Spätmittelalter (1238–1535). Eine holsteinische (Handels-)Region im Spannungsfeld zwischen dänischem Königtum, holsteinischen Grafen und der Hanse, in: Steinburger Jahrbuch 63 (2019), S. 291–321.

Friedrich Priewe, Lebendiges Itzehoe. Beiträge zu 750 Jahren Stadtrecht, Rendsburg 1988, S. 24–30.

Helmut Willert, Das Kastell Esesfeld: eine Burg im Grenzgebiet des fränkischen Reiches. Die Frühgeschichte und die Gründung der Stadt Itzehoe, in: Itzehoe. Geschichte einer Stadt, Bd. 1: Von der Frühgeschichte bis 1814, hg. von der Stadt Itzehoe, Itzehoe 1988, S. 7–27, hier S. 25–27.