Zum Hauptinhalt springen

Wi heet: De Keerls ut Kremp! (histoorsche, plattdüütsche Snack ut Kremp (so nöömt se sik sülven)

Kremp is de lüttste Stadt in Holsteen un kann op en lange Geschicht torüchkieken. Man grünn de Stadt 1234 un en beten later kreeg se dat lübsche Stadtrecht. In’t late Middelöller kunn se sik as Hannelssteed opstellen un na Hamborg hen anbinnen.

Vele Handwarkslüüd sloten sik tosamen un man kunn mehr un mehr exporteren. So kunn man 1570 dat Raathuus in de Oort vun de Renaissance boen. Dat höört to de Renaissance-Bowarken in Sleswig-Holsteen mit de gröttste Bedüden.

1628 güngen üm un bi 44 Perzent vun de Kremper Hüüs bi den Storm op de Stadt twei, besünners de Festungsanlaag (Festungsanlage). De harr Christian III. af 1535 boen laten. Man dat Raathuus un de Kark bleven heel, as Wallensteins Lüüd in‘n Dörtigjohrigen Krieg (Dreißigjährigen Krieg) de Stadt belagern un denn tweimaken deen. 1644 maken de Sweden (Schweden )noch mehr twei. Vundaag sünd vun de Anlaag blots noch Relikten över, so as de Borggraven. De Kremper Gill, de man 1541 för’t Deffenderen grünnen dee, is över de Johrhunnerten bet in uns Tiet hen bleven.

Vunwegen de Kriegsschadens un den Opstieg vun Glückstadt (Glückstadt) kreeg Kremp Noot mit de Finanzen. Dorna plünner man de Stadt in de Tiet vun den Noordschen Krieg ut, de Pest, Veehsüken un Krisen in de Landweertschop kemen dorto. Liekers kreeg man de St. Peter-Kark (St. Peter Kirche) 1832 fardig, se is ümmer noch markant.

In’t Kaiserriek (Kaiserreich) geev dat in Kremp en tweten Opstieg. Man maak de Infrastruktur beter, dat Handwark weer düchtig in de Gang, Fabriken siedeln sik an. Ok swore Tieden as den verloren Eersten Krieg un de Weltweertschopskries 1929 kunn Kremp in’n Vergliek mit wenig Schadens överstahn.

1933 fünn de NSDAP düchtig Tospraak in Kremp, man op’t laatste, as de letzten Kriegsjohren ehr Schaddens op dat Rebeet smeten, weer man nich mehr Füer un Flamm: 1944 störten 16 Flegers över de Krempermasch af un 1945 kemen toeerst de verdreven Lüüd (Vertriebenen) ut den Oosten, denn de Briten, de dat Land besetten. Dordör veränner sik dat Bild vun de Stadt bannig.

In de Tiet na den Krieg (Nachkriegszeit) verhaal sik Kremp vun de schrecklichen vergahn Tieden. Man bo en Baadanstalt, kunn dat Raathuus repareren. Dat Stadtbild vun vundaag weer denn al to sehn, mit ole Traditschoon un liekers modern.

Text: C.B.

Överdragen in't Plattdüütsche: M.E.

Verwendete Literatur

Krempe macht Kultur! e.V. (Hg.), Kremper Chronik. Die Geschichte einer kleinen Stadt in Schleswig-Holstein vom Mittelalter bis zur Gegenwart, Heide 2009. 

Stadt Krempe (Hg.), Krempe. Stadt des Fahnenschwenkens, Krempe [ca. 2010]. 

www.krempe.de