De „Nordischen Kriege“ ännern twüschen 1554 un 1721 en poormal dat Machtverholen in den Oostseeruum. 1618-1648 toov in Europa ok noch de so nöömte Dörtigjohrige Krieg. Suldaten weren ünnerwegens, de Lüüd weren arm un harrn Hunger, so woorn de Süken ümmer mehr. För Däänmark is in düsse Tiet vör allen de Striet mit Sweden vun Bedüden. In dat Königriek föhr man 1665 mit de Lex Regia den Absolutismus in, in de Hartogdömer Sleswig un Holsteen kreeg man dat hen, de Rebeten to sammeln un tosamen to holen. Na dat Enn vun den Groten Noordschen Krieg (1700-1721) weer de däänsche Staat mit sien tosamenmengelerten Delen meist vereent.

Dat Scheten in Holsteen weer meist en Aktschoon vun Belagern un Torüchtrecken. De Lüüd müssen de Suldaten versorgen, de dör dat Land kemen, dat güng nich ümmer in Freden af. As sik de däänschen Truppen na den Neddersassisch-Däänschen Krieg (1623-1629) na den Noorden torüchtrocken, se harrn ok de Slacht bi Lutter verloren, kemen Wallenstein sweedsche Truppen glieks achterna. Slott Bredenborg harrn se 1627 en poor Weken lang belagert, denn innahmen un to’n Deel daalbrennt. Dorbi hebbt se ok de weertvulle Bibliothek stahlen. Ok Kremp (Krempe) hebbt Wallensteens Suldaten 1628 innahmen. Christian IV. harr de Stadt an’t Enn vun dat 16. Johrhunnert to de tweetgröttste holsteensche Festung na Rendsborg utboot. Blots Glückstadt kunn standholen. In den Torstensson-Krieg (1643/44) hebbt de sweedschen Truppen de Bredenborg wedder innahmen, dat weer in’n Dezember 1643.

In den Däänsch-Sweedschen Krieg (1657/58) hebbt de Truppen vun Karl X. Gustav Itzhoe meist ganz daalbrennt. So fehlt vundaag de staatschen Gebüden ut dat Middelöller. Kollmar in de Kremper Masch güng ok meist ganz twei – ok Wilster harr op lange Sicht ünner den Krieg to lieden. In dat Johr 1712 troken wedder sweedsche Truppen dör Holsteen, un Altona hebbt se mit Gewalt allens Weertvulle wegnahmen, dat weer anners as bi de Festungen in Rendsborg un Glückstadt. Ok Itzhoe maken de Sweden noch mal twei, as se torüch in Richt vun Flensborg troken.

Text: C.W.

Överdragen in't Plattdüütsche:M.E.