Ehrenmalen in de Mitt vun de Gemeenden finnt man an’n mehrsten un se fallt in’t Oog, wenn dat um dat Besinnen an de Vadders un Söhns geiht, de in’n Krieg fullen sünd. Denn giftt dat noch so nöömte Ehrenböker un Gedenktafeln för de fullen Minschen in Karken (so as in de Steenborger Gemeenden Kollmar, Münsterdörp, Hennstedt un Bredenbarg (Münsterdorf, Hennstedt und Breitenberg). Se sorgt dorför, dat man de fullen Minschen nich vergeten deit.

Woans de Ehrenmalen oder Kriegerdenkmalen utsehn doot, is dorbi recht wat verscheden. Ok in den Kreis Steenborg gifft dat vele Bispillen dorför.

So lett dat Ehrenmaal to’n Besinnen an de Sleswig-Holsteenschen Opstand („Schleswig-Holsteinische Erhebung“) (1848 bet 1852) in de Gemeende Silzen mehr slicht un ahn Smuck. De enkelten Minschen, de dorbi ümkamen sünd, warrt nich nöömt. Das is jüst tyypsch för de Kriegerdenkmalen vun dat 19. Johrhunnert. Bi all de güng dat nich toeerst üm de Ehr för de fullen Lüüd, man mehr üm all de Minschen, de bi den Krieg dorbi weren un üm de, de överleevt harrn. In’n Kreis Steenborg jüst so as överall in Sleswig-Holsteen fier man mit de Denkmalen de düütsche Eenheit, de man nu harr. As Grundsteen dorför seeg man den politschen un militäärschen Striet vun de düütsche Natschoonalbewegen (deutsche Nationalbewegung) in de Hartogdömer. In den Glückstädter Stadtpark smückt den Gedenksteen noch de programmatsche Formel „Up ewig ungedeelt!“.

In’t Kreisrebeet gifft dat mehr Ehrenmalen för de fullen Lüüd vun den Eersten un Tweten (Ersten und Zweiten Weltkrieg). An de mehrsten Steden besinnt man sik an beide Konflikten: Op Ehrenmalen för de fullen Suldaten vun den Eersten Weltkrieg hett man achterna de vun den Tweten Weltkrieg mit opschreven. So weer dat to’n Bispeel in de Gemeende Hennstedt. 1925 stift de Gemeende ut fre’en Willen en Ehrenmaal an de Tönsheider Straat. Dat schull eerstmal en Gedenken an de fullen Vadders un Söhns vun 1914 bet 1918 ween un in’t Bild vun de Landschop to sehn ween. De Naams vun de mehr as 30 fullen Minschen vun den Tweten Weltkrieg hett man later dorto schreven. An en poor Steden hett man ok Anlagen mit en Reeg Findlingen, de beschreven sünd, so in de Gemeenden Heiligenstedterkamp, Mehlbek oder Hadenfeld. De gröttste Deel vun de Ehrenmalen liggt in vele anner Landgemeenden vun’t Kreisrebeet zentral in de Mitt un hett veel Gröön ümto.

Dat öllste Ehrenmaal in’t Kreisrebeet is dat Kugeldenkmaal in Glückstadt. Dat heet so vunwegen de Kanonenkugeln, de man in dat Denkmal inboot hett. Hier besinnt man sik an de Kriegen, mit de man sik free maken wull („Befreiungskriege oder Freiheitskriege“). Düsse Kriegen maken vun 1813 bet 1815 en Enn mit Napoleon Bonapartes Herrschen över grote Delen vun den europääschen Kontinent. Al an’n Anfang vun 1900 stell man en Denkmal op, mit dat man sik an dat Belagern vun de Festung Glückstadt 1813/1814 besinnen dee.

En besünner Rull speelt dat Mahnmaal för de NS-Opper in Itzhoe, dat man al an’n 8. September 1946 inwieht hett. Düt keem op en Idee un en Anstöten vun Guyla Trebitsch tostann. He weer en ungaarschen Juden, den man verfolgt hett.

De Architekt Fritz Höger, he harr al fröh Sympathien för de Ideen vun dat NS-Regime, maak en Backsteensteel mit veer Tafeln un Inschriften, de staht achter en Käfig ut smeden Isen. Na den Krieg geev dat eerstmal offizielle Gedenkveranstaltens an dat Mahnmaal, 1947 legg sogor de sleswig-holsteensche Ministerpräsident Hermann Lüdemann en Kranz för de Ehr vun de Doden daal. 1957 reet man dat Denkmaal denn aver af un bo dat wiet an den Rand vun den Stadtpark Itzhoe wedder op. Dat geev Protesten vun Trebitsch sülven, vun Künstlers, Parlamentariers un Journalisten. So wieh Ministerpräsidentin Heide Simonis 1995 dat Ehrenmaal denn wedder an de ole Steed an de Malzmüllerwischen in de Bredenborger Straat in. Siet 2017 betreut en Vereen, de „Arbeitsgemeinschaft Mahnen“ dat Denkmaal. He kriggt Stütt vun de Ev.-Luth. Innenstadtgemeende Itzhoe un vun dat Sophie-Scholl-Gymnasium in Itzhoe

Text:K.B.

Överdragen in't Plattdüütsche: M.E.